Bạc Hy Lai ngã ngựa, nhưng mô hình Trùng Khánh chưa hẳn đã chết

Cũng liên quan đến Trung Quốc, The Economist cho biết vụ Bạc Hy Lai bị thanh trừng được một số người xem là kết quả sự cạnh tranh giữa hai mô hình phát triển giữa Trùng Khánh và Quảng Đông. Nếu « mô hình Quảng Đông » là chủ trương tự do kinh tế đi kèm với các quyết định mang tính thực dụng, thì « mô hình Trùng Khánh » nhấn mạnh vai trò của của các tập đoàn quốc doanh và các giá trị xã hội chủ nghĩa truyền thống.

Tuy ông Bạc Hy Lai bị thất sủng, nhưng xu hướng của ông hiện vẫn được nhiều người ủng hộ. Trùng Khánh trong thời gian qua là một trong những thành phố phát triển nhanh nhất (ít nhất là 16,4% trong năm ngoái). Bên cạnh đó còn có một chỉ số vẫn đang bị tranh cãi : theo thăm dò của một số báo chí nhà nước, thì Trùng Khánh là một trong những địa phương mà người dân cảm thấy sung sướng nhất.

Một doanh nhân nước ngoài nhận xét là « Bạc Hy Lai tuy nói là cánh tả, nhưng lại hướng về cánh hữu ». Nếu tài sản nhà nước ở Trùng Khánh đã tăng gấp 6 lần từ 2003 đến 2009, thì khu vực tư nhân cũng tăng trưởng rất mạnh mẽ. Tổng sản phẩm nội địa trong năm năm gần đây đã tăng lên 60%. Các công ty quốc doanh ở địa phương phải đóng góp 15 đến 20% lợi tức cho nhà nước, và tỉ lệ này dự định sẽ tăng lên 30% vào năm 2015. Nhiều nhà kinh tế tự hỏi, liệu Trùng Khánh sẽ còn tiếp tục vung tay chi xài đến bao giờ, trong khi số nợ công hiện nay đã quá lớn, với các công trình xây dựng hoành tránh theo kiểu Bình Nhưỡng.

Tuy vậy, Trùng Khánh không phải là địa phương duy nhất thích tiêu tiền, và những ai muốn chỉ trích Trùng Khánh là lãng phí cũng phải thận trọng : 15 tỉ đô la đã được dùng vào việc xây dựng 800.000 căn hộ cho người nghèo thuê với giá rẻ. Không chỉ nhằm mang lại hạnh phúc cho dân nghèo, mà cũng góp phần tạo công ăn việc làm trong lúc kinh tế đang xuống dốc.

Những khuyết điểm của Trùng Khánh cũng thấy được ở những nơi khác : những cụm dân cư mới xây có rất ít cửa hàng, từ đó đến trung tâm thành phố phải mất đến hai giờ xe buýt. Nông dân khiếu nại là đất đai đã bị trưng thu để xây dựng mà không được đền bù thỏa đáng.